Sac tava, Türk mutfaklarının vazgeçilmezi olan, nadide mutfak malzemelerindendir.
Döküm veya sac gibi dirençli malzemelerden üretilen tavalar sayesinde ateş ne kadar hararetli yanarsa yansın, yemeklerinizi yakmadan pişirebilirsiniz. Sac tava, yemeklerin yüksek ateş üzerinde, kendi suyu ile pişmesini sağlar. Bu sebeple, direk mangalın veya ocağın üzerine tereddüt etmeden koyabilirsiniz. Tabi ki bunun için orijinal bir sac tava kullanmalısınız. Sac tavanın eğimli bir gövdesi vardır. Eğimli gövdesi sayesinde, ısı tavaya eşit derecede dağılır. Dağılan ısı ile sac tavanın içine koyulan malzemelerin hepsi pişer.
Sac tavayla yemek yaparken, az yağ kullanmalısınız ve yemeği sürekli karıştırmalısınız.
Sac Tavayı Kullanırken Dikkat Edilmesi Gereken Faktörler
Piyasada sac tava adıyla alüminyum ve türevleri malzemelerden üretilen tavalar satılıyor. Bu tür malzemeler, görünüş olarak sac tavaya benzese de asla aynı performansı gösteremezler. Sac tavanın en mühim özelliği; demir malzemeden üretilmiş olmasıdır. Demirin en belirgin özelliği; ısıyı sac tavaya eşit miktarda dağıtması ve ısıyı yüksek derecede tutabilmesidir. Eski usul sac tavalarda, hiçbir kaplama malzemesi kullanılmamıştır. Ancak, son zamanlarda çıkan sac tavaların üzeri, emaye ve benzeri malzemeler ile kaplıdır. Emaye kaplamanın, pişirmede kullanılan tekniklerde veya pişirilen yiyeceğin lezzetine, herhangi bir olumsuz etkisi yoktur. Temizlik ve kullanım kolaylığına önem veriyorsanız, emaye kaplamalı bir sac tavayı tercih etmeniz, sizin yararınıza olacaktır.
Sac tavaların, diğer mutfak malzemelerine göre bakımı, bir tık daha zor olsa da özellikle et yemeklerine katmış olduğu lezzet karşısında mest oluşunuz, bu durumu size unutturacaktır.
Ayrıca, sac tavanın kendine özgü yapısından dolayı, pişirdiğiniz yemeklere katmış olduğu lezzet, hiçbir tavada bulunamayacak kadar kıymetlidir.
Sac Tavada Kullanılan Pişirme Teknikleri
Sac tavada lezzetli bir yemek pişirmenin sırrı, az yağ kullanmaktan geçer. Hakiki bir sac tava, ısıyı çok iyi tutar ve eşit olarak dağıtır. Öncelikle sac tavayı ateşin üzerine koyarak, belli bir süre ısınmasını beklemelisiniz. Ardından eğer et pişireceksiniz, ekstra yağ eklemeden, etin yağlı kısımlarını tavanın üzerinde gezdirmelisiniz. Et pişirmeyecekseniz veya elinizdeki et yağlı değilse, tavaya çok az yağ dökmelisiniz. Tava olması gereken sıcaklığa ulaştığında, etleri veya pişireceğiniz yiyeceği sac tavaya bırakabilirsiniz. Sac tava, ısıyı çok iyi hapsettiği için soğuk malzeme eklense dahi, ısı kaybı olmaz. Eğer et pişiriyorsanız, etlerinizi sac tavaya bıraktıktan sonra diğer malzemeleri de ekleyerek, yemeğinizi pişirmeye devam edebilirsiniz.
Sac tava da yapacağınız yemeği, lezzetlendirmenizdeki önemli nüanslardan biriside, belli aralıklarla sac tavanın içindeki yağı, kenarlardan ortaya doğru gezdirmektir. Sac tavada yaptığınız yemekte, az yağ kullanılmasının sebebi yiyecekleri sac tava ile daha fazla temas ettirerek, yiyeceğin daha aktif bir koku ve lezzet kazanmasını sağlamaktır. Eğer yemeğinizde, yemeğin kıvamını bozabilecek, yemeği sulandıracak bir malzeme kullanıyorsanız, o malzemeyi ayrı bir yerde pişirip, daha sonra sac tavada diğer malzemelerle buluşturabilirsiniz.
Sac Tavanın Uzun Ömürlü Olması İçin Kullanım Önerileri
Sac tavalar demirden üretildiği için, diğer tavalara göre kullanımı daha farklı, temizliği biraz uğraştırıcı olabilir. Emaye kaplamaya sahip sac tavaların temizliği, diğerlerine göre daha kolay olsa da her sac tava da uyulması gereken belli başlı kurallar vardır. Sac tavanızı sadece su ile yıkamalısınız. Sonra bez ile kurulamalısınız. Sac tavalar kolay paslanabileceği için sadece bezle kurulamak yeterli değildir. Kuruladıktan sonra sac tavanın, gözeneklerindeki nemin buharlaşması için, ateşe koyup bir süre ateşte bekletmelisiniz. Kullandığınız sac tavanızın kirini gidermek için sıcak su ve karbonat kullanımı en ideal yöntemdir. Suyu ayrı bir kapta kaynattıktan sonra iki kaşık karbonat ile sac tavaya döküp 15-20 dakika beklemelisiniz. Daha sonra tavadaki suyu döküp, bir sünger yardımıyla üzerindeki kirleri çıkarıp durulamalısınız. Sonra paslanmaması için sac tavayı biraz yağlayıp, ateşte ısıtmalısınız. Bu işlemleri gerçekleştirdikten sonra, sac tavanızı kaldırmadan önce, biraz yağlamanız sac tavanızın uzun ömürlü olması için yararlı olacaktır. Eski usul bir sac tava tercih ettiyseniz, kesinlikle deterjan kullanmamalısınız. Sac tavanızı sadece karbonat ve sıcak su ile temizlemelisiniz. Ancak emaye bir sac tavanız varsa, iyice durulamak koşulu ile deterjan kullanabilirsiniz.