Narsistik kişilik bozukluğu psikolojik bir rahatsızlıktır. Narsistik kişilik bozukluğu olan kişiler genellikle kendini diğer insanlardan ayrı tutma, kendinden başka kimseyi beğenmeme, diğer insanları küçük görerek kibirlenme gibi davranış bozukluğu belirtileri gösterirler.
Narsisizm kelimesinin kökleri Yunan mitolojisine dayanır. Yunan mitolojisinde ki ‘Narkissos’ adlı bir avcıdan günümüze kadar gelmiş bir kavramdır. Efsaneye göre Narkissos, nehre su içmek için iner ve suda kendi yansımasını görerek, sudaki kendi yansımasına aşık olur. Avcı kendi yansımasına o kadar çok aşık olur ki yemeden, içmeden kesilir. Günlerini artık nehrin başında oturup, kendi görüntüsünü izlemekle geçirir. Nehrin başında kendini izleyerek yiyip, bitirir ve en sonunda kendine olan aşkından tükenip ölür. Yine efsaneye göre ölü bedeni nehirde bir nergis çiçeğine dönüşür.
Bu psikolojik rahatsızlığa sahip kişiler kendilerini diğer kişilerden daha zeki, daha çalışkan, daha güzel kısacası kendilerini her konuda daha üstün görseler de aslında tüm bu davranış bozukluğunun altında kendini her konuda yetersiz bulma ve kocaman bir özgüven eksikliği gibi hisler olabiliyor.
Narsisizm kişilik bozukluğu aslında kişilik bozuklarının çeşitlerinden biridir. Bu kişilik bozukluğuna sahip kişiler sürekli kendilerini ön planda tutacak davranışlar sergilerler ve bu tür olayların içinde olmak isterler. Kendilerine aşırı derecede güvenirler. Kendilerini sever, beğenir, sürekli överler, hayran olurlar. Kısacası kendilerine aşıklar. Çevresindeki kişilerinde kendilerine hayranlık duymasını ve sürekli kendisini övmesini beklerler. Bulunduğu ortamda tek ilgi odağının kendisi olması gerektiğini düşündükleri için ikili ilişkiler kurmakta, sağlam aile ve arkadaş bağları kurmakta zorlanabilirler.
Narsisizm kişilik bozukluğuna sahip kişinin tüm bu benmerkezci davranışlarda bulunmasındaki en büyük sebep aslında kişinin içten içe her konuda kendisini yetersiz bulmasıdır. Bu sebeple çevrelerine karşı kibirlenme, kendini diğer kişilerden üstün tutma, kendini beğenme, böbürlenme ve diğer herkesin kendisine hayranlık duyduğu düşüncesini çevresindekilere empoze etme gibi davranışlarda bulunabilirler. Diğer kişiler tarafından beklediği ilgiyi, hayranlığı görmeyince veya birileri tarafından bu davranışlar bastırılıp, engellenince utanabilir, içe kapanabilir ya da sinir krizi geçirebilirler.
Narsistik Kişilik Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
Bu kişilik bozukluğundaki en çarpıcı davranış, kişinin ciddi derecede herkesin kendisine hayranlık duymasını ve çevresindeki tek ilgi odağının kendisi olmasını istemesidir. İlgi odağı olabilecekleri ortamları genellikle kendileri hazırlarlar. Bu duygularını çok yoğun derecede yaşayıp, dışa vurduğu için kısa bir gözlemle dahi anlaşılabilir.
Kendilerini aşırı derecede beğenir ve diğer tüm insanlardan üstün, zeki, güzel, başarılı görürler. Son derece kibirlidirler.
Mükemmeliyetçilerdir. Hayatlarını hatasız normlar doğrultusunda ve herkesten daha başarılı olma hırsıyla sürdürürler. Herkesin yalnızca kendisiyle ilgilenmesini beklerler. Empatiden yoksundurlar. Bu yoksunluğun sonucu olarak kişileri kendi çıkarları ve işleri için manipüle edip, kullanırlar. Her konuda haklı olduklarını düşünürler. Her zaman, her konuda kendi isteklerinin yapılmasını isterler.
Kendisinden daha iyi şekilde hayatlarını sürdüren kişilerin yerinde olmak isterler ve onları içten içe kıskanırlar. Bu hisleri yoğun yaşadıkları için genellikle dışa vururlar.
Tüm bu davranışları gerçekleştirirken aslında sosyal çevreleri tarafından dışlandıklarını hissederler.
Karşınızdaki kişinin narsist kişilik bozukluğu olduğunu nasıl anlayabilirsiniz?
Narsistik kişilik bozukluğu olan kişiler davranış bozukluklarını kesinlikle kabul etmezler. Bu bozuklukları kabul etmedikleri içinde değiştirme konusunda herhangi bir çaba göstermezler.
Narsistik kişilik bozukluğu olan kişiler, her zaman, her konuda haklılardır. En ufak eleştiride dahi büyük anlaşmazlıklarla, saldırgan davranışlarla ve çatışmalarla karşılaşırsınız. Kendilerini hiçbir şekilde suçlu görmezler ve eninde sonunda kendi suçlarını karşısındaki kişiye profesyonelce yıkarak, kendilerini haklı çıkarıp, kendinizi suçlu hissetmenize sebep olurlar. Tüm bunların yanında şunu da belirtmeliyim ki; gözlemlerinizle yalnızca fikir sahibi olabilirsiniz. Kesin tanı ancak psikolog ya da psikiyatrist tarafından konulur.
Narsistik Kişilik Bozukluğu Olanlara Nasıl Davranmamız Gerekir?
Narsist birisine karşı davranışlarınızı sınırlandırmalı ve bu sınırları hissettirmelisiniz. Hem psikolojik hem de duysal olarak yapacağı tüm manipülasyonları sezdiğinizde bu davranışları sınırlandırmalısınız ve kesinlikle izin vermemelisiniz. Duygularınız olumlu da olsa olumsuz da olsa her zaman hislerinizi net bir şekilde aktarmalısınız. Kişiye narsistik duygularını arttıran ve egosunu besleyen görevler vermekten kaçınmalısınız. Kişiyi kaybetme korkunuz varsa bunu kesinlikle karşı tarafa belli etmemelisiniz. Eğer bu tür korkularınız varsa, altında yatan nedenlerin belirlenmesi için uzman tarafından destek almanızı tavsiye ederim. Onu değiştirmek, düzeltmek için çabalamayın ve kendinizi yıpratmayın. Değişmezler, düzelmezler. Onları değiştirmeye çalışmak gözleri görmeyen birisine elbisenizi göstermek, kulakları işitmeyen birisine şarkı söylemek gibidir. Tüm bunların yanında narsist kişilik bozukluğu olan kişilere karşısında kendinizi değersiz, suçlu ve yetersiz olarak hissetmeyin. Unutmayın tüm insanlar özeldir ve değerlidir. Sizde herkes gibi değerli ve özelsiniz.