Öncelikle daktilonun ne olduğunu öğrenelim; Mürekkepli bir sistem ile klavye aracılığıyla harfleri, kâğıda basarak yazı yazan makineye daktilo denir.
Daktilonun patenti ilk olarak Amerika Birleşik Devletlerin de 1829 yılında Austin Burt tarafından alındı. Aslında patentini aldığı makine daktilodan ziyade bir tipograftı. Bu makine o kadar yavaştı ki, elle yazsanız işinizi daha hızlı bitirebilirdiniz.
Diğer bir daktilo da İtalya’da 1801 yılında (bazı kaynaklarda 1808 olarak geçiyor) Pellegrino Turri tarafından tasarlandı. Pellegrino Turri bu daktiloyu görme engelli sevgilisi Kontes Caroline Fantoni da Fivizzano için tasarlamıştı.
İlk kullanışlı daktilo ise 1868 yılında Sholes tarafından tasarlandı. Thomas Edison, Sholes’in tasarladığı daktiloyu inceleyerek elektrikle çalışabileceğini düşündü ve elektrikli daktilo çalışmalarına başladı.
Thomas Edison daktilo çubuğunu elektromıknatısla hareket ettirerek, daktilo elektrikle çalıştırabilmeyi başardı. İlk elektrikli daktiloyu icat eden Thomas Edison, 1872 yılında elektrikli daktilo makinesinin patentini aldı.
Bu yıllarda daktilo tasarlayan tasarlayana;
Bir daktilo da 1878 yılında Remington tarafından tasarlandı. Remington daktiloyu bir dikiş makinesinin üzerine yerleştirerek, şaryo bölümünün dikiş makinesi pedalı gibi bir pedal ile döndürülmesini sağladı. Remington’un tasarladığı bu daktilo diğer daktilolara göre daha hızlıydı. Ancak yazıların bazen büyük harfle yazılması ya da yazıların silik çıkması gibi hatalar veriyordu. Tüm bunların yanında ebatları çok büyük, fiyatları ise çok pahalıydı. Tüm bu nedenlerden dolayı tasarladığı daktilo piyasaya sürülemedi.
İlerleyen süreçlerde, İtalyan (Underwood-Olivetti), İsveç (Facit), Amerikan (Royal Smith, Remington), Alman Adler ve (Triumph, Olympia) daktilo firmaları, daktilo tasarımındaki hataları yavaş yavaş düzelterek günümüzde kullanılan daktilolara benzeyen daktilolar üretmeyi başardılar.
Thomas Edison’un icat ettiği elektrikli daktilo üzerinde çalışmalar, denemeler ve düzenlemeler yapıldıktan sonra, 1930 yılında elektrikli daktilo da seri halde üretilip, satışa sunuldu. Elektrikli daktilo, diğer daktilolara göre daha hızlı iş yaptığı için piyasada fazlasıyla tutuldu. Piyasada fazlasıyla tutulduğunu gören üreticilerde haliyle, elektrikli daktilo üzerinde daha yoğun bir şekilde çalışmaya başladılar.
Daktilonun İcadından bahsettik. Gelelim Daktilo Çeşitlerine;
Mekanik Daktilolarla başlayalım
Mekanik daktilolar, parmak gücüyle, mekanik ve elektriksiz olarak çalışır. Üzerinde şeride sarılı bir kâğıt bulunur. Parmaklarınızı kuvvetli bir şekilde tuşa vurarak basmalısınız. Bu sayede kaldıraç tertibatı ile tuşa bağlı harf kalkar ve şeride vurur. Böylece şeritteki sarılı kâğıdın üzerinde, bastığınız harfin izi kalır. Şaryo siz harflere vurdukça otomatik olarak ilerler. Mekanik daktiloda yazının kâğıda düzgün basılması; tuşlara tam olarak basılıp basılmadığına, parmaklarınızın vuruş gücüne, şeride, bağlı olarak değişir.
Elektrikli Daktilolar
Elektrikli daktiloların işleyiş mantığı, mekanik daktilolarla aynı. Tek fark tuşa bastığınızda harfin şeride vurma işleminin mekanikle değil, elektrikle gerçekleştirilmesi.
1961 yılında SDNR “Selectric” adlı daktilo modelinde harfleri çubukla basmak yerine harflerin olduğu yazı topunu üretti. “Selectric” modelli daktilolarda, yazı topu seçilen harfe uygun dönerek, kağıda harfleri basıyordu. Yazı topunu değiştirerek, farklı harfler kullanılabiliyordu.
Elektrikli daktiloların yani yazıcıların kendi içinde küreli elektrikli daktilo, kaset şeritli ve silicili, papatya tipi, çubuklu elektrikli daktilo gibi farklı türleri vardır.
Elektronik Daktilolar
Elektronik daktilolar, mekanik ve elektrikli daktilolara göre hem işleyiş hem de sistem olarak farklı bir mantığa sahiptir. Harfler papatya şeklinde bir disk üzerine dizilidir. Diğer iki çeşide göre çok daha işlevsel ve sessizdir. Günümüzde elektronik daktilolar kullanılmaktadır. Elektronik daktiloların hafızalı modelleri de mevcuttur. Bu sayede yazdığınız yazıyı hafızaya alıp, istediğiniz zaman, istediğiniz düzenlemeleri yaptıktan sonra kâğıda aktarabilirsiniz.
Elektronik daktilolarda, klavyede yer alan tuşların birden fazla özelliği bulunur. Ekransız ya da ekranlı modelleri de mevcuttur. Ekransız modelde, yazdığınız yazıları önceden göremiyorken, ekranlı modellerinde yazdığınız yazıyı önceden ekranda görüp, istediğiniz düzenlemeleri yaptıktan sonra kâğıda basma imkânınız olduğu için daha kullanışlıdır.
ÖÜİŞÇĞ gibi Türkçe karakterli harfler “Q klavye” daktilolarda yer almaz. ÖÜİŞÇĞ Türkçe karakterli harfler “F klavye” cihazlarda bulunur. Elektronik daktilolarda silme özelliği olduğu için, kâğıt üzerine yanlış yazdığınız harf, cümle ya da satırı hiçbir iz bırakmadan kolaylıkla siler.